پایگاه خبری جامعه خبر/ سید هادی کسایی زاده/  تفاوت های زیادی با سایر مدیران دارد. خوش اخلاق و خاکی به نحوی که در گفتگو با او هیچ استرسی به مصاحبه شونده یا مصاحبه کننده وارد نیست. مصاحبه ها بیشتر شبیه گپ دوستانه است. دکتر احمدی شجاعی فوق تخصص چشم دارد و غیر از ریاست سازمان پزشکی قانونی که از عمر این انتصاب 8 سال می گذرد عصرها هم در طول هفته سری به مطلب خود می زند. در گفتگویی کوتاه با دکتر احمد شجاعی برخی پرسش هایی که بیشتر جنبه پیگیری بود را مطرح کردیم.

*جناب آقای شجاعی چند هفته پیش مطلع شدم رشته پزشکی قانونی را بدون اجازه ما حذف کردنداقدامی کردید؟
 در حال حاضر به همراه دوستان پیگیر این موضوع از وزارت بهداشت هستیم. ما نظراتی درمورد ایجاد تغییرات در این رشته داریم اما نه به این صورت که وزارت بهداشت به همراه وزارت علوم این رشته را بدون اطلاع ما حذف کنند.

*در سال 94 در مصاحبه ای که با شما داشتم اعلام کردید 50 مرکز پزشکی قانونی به دلیل دلایلی از جمله کمبود بودجه به حالت تعطیل درآمده است هنوز هم چنین است؟
 مهمترین بحث در تعطیل شدن مراکز پزشکی قانونی کمبود نیروی متخصص است. چون مراکز کوچک فقط منحصر به حضور یک پزشک است. اگر یک روز این پزشک به هر دلیلی مثل مرخصی، استعفا و… نیاید مرکز کاملا تعطیل می شود. اکنون نمی توان آمار دقیقی از مراکز تعطیل ارائه داد چون همواره درحال تلاش برای احیا آنها هستیم اما متاسفانه پیش می آید با احیای یک مرکزی مرکزی دیگر تعطیل می شود.

*چند سال قبل مسئله ای تحت عنوان ارتباط آنلاین با بیمه ها مطرح شد؛ اما متاسفانه در این سه سال اخیر هیچ ارتباط خاصی ایجاد نشد؟
 این مسئله به نفع خود بیمه ها است اما نمی دانم چرا آنها این موضوع را جدی نمی گیرند. با انجام شدن این طرح میلیاردها تومان به آنها کمک می شود. افرادی هستند که صحنه، تصادف و ضرب و جرح ساختگی ایجاد می کنند تا دیه های هنگفتی از بیمه بگیرند ما از طریق ارتباط آنلاین با بیمه می توانیم این افراد را شناسایی کنیم، همانطور که ما در سال قبل توانستیم با شناسایی این افراد 18 میلیارد تومان به بیمه کمک کنیم.

*بودجه سازمان پزشکی قانونی کفایت می کند؟
بودجه امسال پزشکی قانونی به بالای 100 میلیارد تومان هم رسید. به هر حال برای توسعه کارها، عملیات عمرانی و بحث هزینه های جاری به بودجه بالایی نیاز است و به تناسب این امور هر سال بودجه مان در حال افزایش است.

*چرا همچنان با کمبود پزشک روبروهستید؟
در حال حاضر نیاز شدید پزشکی قانونی در کادر پزشکی است. چون همانطور که عرض کردم بیشتر مراکز متاسفانه فقط یک پزشک دارد بنابراین به هر دلیلی که پزشک نیایید مرکز تعطیل می شود. یکی از دلایلی که پزشکان تمایلی به کار کردن در پزشکی قانونی ندارند حقوق کم آن است. یک مسئله دیگر هم بحث مجوز استخدام است. دولت در سال گذشته مجوز استخدام یک تعداد محدودی پزشک را صادر کرد؛ اما با این تعداد محدود مشکل ما حل نمی شود. دولت باید مجوزهای بیشتری را صادر کند تا پزشکان بیشتری جذب کنیم و کسری ها را جبران کنیم. زمانی که دست ما بسته باشد و منحصر به یک پزشک باشیم انتخاب از ما گرفته می شود؛ یعنی ما مجبور هستیم آن را نیرو را حفظ کنیم و با آن کار کنیم چون انتخاب دیگری نداریم. درحالی که اگر دو پزشک باشد در صورتی که یک نفر هم خطایی انجام دهد به راحتی می توانیم با آن فرد خاطی برخورد کنیم. یکی از مشکلات دیگری که کمبود نیرو ایجاد می کند این است که در بسیاری از مراکز ما یک پزشک چندین کار را انجام می دهد. در بعضی از مراکز استانها ما داریم که یک نفر هم پزشک، نگهبان، نامه رسان، پذیرش و… است. واضح است در چنین شرایطی فرد نمی توان هر کدام از وظایف خود را به درستی انجام دهد.

*مدعی هستید پزشکی قانونی ایران استانداردهای لازم را دارد؟
با توجه به مطالعاتی که در پزشکی قانونی کشورهای دیگر از جمله کشورهای توسعه یافته داشتیم به این نتیجه رسیدیم که تقریبا منظم ترین شکل پزشکی قانونی در ایران است. در کشور ما پزشکی قانونی یک نهاد جدا دارد اما کشورهای دیگر پلیس، قوه قضائیه، وزارت بهداشت و… هر کدام دخالت هایی دارند. در ایران هم سپاه فقط  در بحث ژنتیک شهدا وارد شده است که بیشتر شبیه یک تقسیم کار بین ما است. نه آنها در کار ما ورود پیدا می کنند نه ما در کار آنها دخالتی می کنیم. یکی از کارمندان ما ادعا کرده بود که ما می توانیم حتی با FBI هم رقابت کنی؛ باید بگویم این موضوع کاملا صحیح است. درست است که ما نیرو کم داریم اما همین تعداد نیروهایمان هم تبحر بسیار زیادی در کشف جرم دارند و این نیروهای زبده در بسیاری از موارد کشف جرم به ما کمک می کنند.

*برهم زدن صحنه جرم همیشه برای کارشنایان پزشکی قانونی دردسرساز بوده هنوز هم همین است؟ درست نشده؟
برای پزشکی قانونی صحنه بسیار مهم است. برای مثال در اتوبوسی که در جاده قم آتش گرفت بود اگر صحنه را بهم نمی زنند بسیار به ما کمک می کرد. حتی حالت خارج کردن افراد از اتوبوس هم می توانست به ما کمک کند. اما متاسفانه قبل از ما صحنه را بهم می زنند که این مسئله کار ما سخت می کند. خوشبختانه در این چند مدت اخیر که حوادث بسیار بزرگی برای ایران اتفاق افتاد ما سربلند بیرون آمدیم.

*شما برای برخی از حوادث مثل حادثه منا و حوادث هواپیمایی هزینه آزمایش دی ان ای می کنید این هزینه از سوی دولت تامین می شود؟  
اگر دولت اعتبارات لازم را به ما بدهد ما هرکاری را انجام می دهیم یعنی به دنبال کاسبی نیستیم. اگر تقاضای بودجه می کنیم به دلیل این است که هزینه اضافی که دولت برای ما پیش بینی نکرده است را تامین کنیم، چون همانطور که می دانید هرینه های DNA  و بسیاری از امور دیگر در پزشکی قانونی بسیار گران است. متاسفانه در این حوادث اخیر علی رغم وعده و وعیدهایی که به ما دادند هیچ هزینه ای از دولت دریافت نکردیم و تمام مخارج را خودمان دادیم. البته ما هم هیچ ادعایی نداریم، وظیفه مان است و انجام می دهیم اما با دست خالی نمی شود دولت باید اعتباراتی برای ما درنظر بگیرد.

*پزشکی قانونی هم وارد اصل 44 قانون اساسی شده است؟
ما از اول دنبال این بودیم که قسمت هایی از پزشکی قانونی را به بخش های خصوصی بدهیم و برون سازی کنیم. در حال حاضر مراحلش طی شده و طی چند ماه آینده انجام می شود. بخش خصوصی که وظایف را به آن محول می کنیم اولا به انتخاب خود ما گزینش شده است، ثانیا با نظارت ما به کارش ادامه می دهد و ثالثا با تعرفه هایی که ما مشخص کرده ایم کار می کند. ما مشابه دفاتر اسناد رسمی این کار را انجام می دهیم. همانطور که دفاتر زیر نظر سازمان ثبت اسناد و املاک انتخاب می شوند، تحت نظر آنها کار می کنند و با تعرفه های آنها فعالیت می کنند بخش های خصوصی ما هم اینگونه هستند؛ در واقع الگوی ما برای این کار دفاتر اسناد رسمی و سازمان ثبت بودند. مجوزهای قانونی آن را گرفته ایم و انشالله انجام می شود.

*یعنی امکان دارد شهروندی اگر خواست خواسته ای از پزشکی قانونی به صورت خصوصی داشته باشد؟
تا به حال همچین چیزی نبوده که مردم بدون حکم قاضی از خدمات پزشکی قانونی استفاده کنند. اما در همان بندهای قانون خصوصی سازی بخش هایی از پزشکی قانونی این مورد هم وجود دارد که اگر شخصی درخواستی داشته باشد بدون مراجعه به دادگاه برای آن انجام بدهیم و در مقابل هزینه های آن را بپردازد. در حال حاضر تمام مراحل آن انجام شده فقط تایید تعرفه های پیشنهادی توسط قوه قضاویه مانده است تا این طرح اجرایی شود. ما یک موسسه در هر شهری تاسیس کردیم که وابسته به ما و تحت نظر قوه قضائیه است که فعالیت های مربوطه را انجام می دهد. پزشکان داخل سازمان و خارج از سازمان می توانند در این گزینش شرکت کنند و مشغول به کار در موسسه ها شوند.

*در موضوع اهدای جسد چالش های قانونی و شرعی مطرح شد حتی شاهد فتوای مقام معظم رهبری بودیم. شما عقب نشینی می کنید؟
یک سری مواردی وجود دارد که ما در جامعه نمی توانیم عنوان کنیم. در شرع جسد مالکیت ندارد، انسان وقتی فوت می کند مالکیت آن با ولی فقیه و حاکم شرع است. ما به دلیل مسائل عاطفی این موضوع را مدنظر داشتیم که در اهدای جسد و پیوند اعضا خانواده ها رضایت داشته باشند اما اگر ولی فقیه ضرورت بداند می تواند اجازه اهدای جسد را بدهد. در مسائل پیوند هم همینطور است ما از مقام معظم رهبری و خانواده ها رضایت می گیریم. یک پزشک اگر بدن انسان را کالبد شکافی نکند و روی آن مطالعه نداشته باشد نمی تواند آناتومی بدن را به خوبی تشریح کند و جراح خوبی شود. اهدای جسد یکی از نیازهای دانشگاه های ما است. فتواهایی از قبل بوده که اجازه اهدای جسد را می داده و ما در حال حاضر طبق همان فتواها عمل می کنیم. اصل این است که ولی فقیه اجازه دهد، اجازه خود شخص ملاک نیست اما افراد می توانند در زمان حیات خود وصیت به اهدای جسد کنند. ما برای اینکه ابعاد انسانی و عرفی را رعایت کنیم به اجازه خود فرد و یا خانواده هم اهمیت می دهیم.

*هزینه این ثبت قانونی هبه جسد با کیست؟
اگر یک فرد در زمان حیات خود بخواهد به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند و وصیت خود مبنی بر اهدای جسد را ثبت کند هزینه های آن بر عهده ما یعنی سازمان است. ما حتی درنظر داریم تمام هزینه های کفن و دفن و مراسم فردی که جسد خود را اهدا کرده تقبل کنیم تا افراد دیگر هم به این کار تشویق شوند. چون وارد کردن جسد از خارج هزینه بسیار هنگفتی دارد و از طرفی هم دانشگاه های ما به این اجساد بسیار نیاز دارند؛ پس بهتر است با حداقل هزینه در کشور خودمان این کار را انجام دهیم.

*می گویند پزشک به پزشک خیانت نمی کند و در موضوع قصور پزشکی امکان دارد به نفع پزشکان رای صادر شود می شود؟
اینکه می گویند در قصور پزشکی ما کوتاهی می کنیم، در بعضی موارد درست است و من این مسئله را انکار نمی کنم. با اینکه ما تلاش می کنیم پزشک معتمد و منصفی را برای قضاوت انتخاب کنیم اما در مواردی پیش می آید که پارتی بازی هم می کنند. اما گفتنی است در 30 تا 40 درصد از پرونده ها ما محکومیت پزشک ها را هم داریم تا جایی که پزشکان معترض شدند که چرا شما بیشتر طرف بیماران هستید. در هر موردی که پیش می آید ما کاملا بی طرف هستیم و سعی می کنیم عادلانه قضاوت شود تا حق به حق دار برسد.

*بعنوان عضو سازمان مدیریت بحران کشور از عملکرد آن راضی هستید؟

بعنوان یک عضو سازمان مدیریت بحران قطعا از عملکردش راضی نیستم اما همینکه درحال شکل گرفتن است باعث خوشحالی است. انشالله در آینده بهتر فعالیت می کند.

*چرا خودروی صحنه جرم ندارید؟
یکی از کمبودهای ما در پزشکی قانونی خودروی صحنه جرم است که در بیشتر کشورهای آمریکایی و اروپایی وجود دارد. متاسفانه کمبود بودجه باعث شده نتوانیم آن را وارد کنیم. البته بعضی مراکز به صورت خیلی محدود داردند آن هم نه با تجهیزاتی که در خارج از کشور است.

*یعنی ترامپ و تحریم ها در سازمان شما تاثیر گذار بوده است؟
محدودیت هایی که ترامپ برای ایران ایجاد کرده است قطعا روی کار ما هم تاثیر می گذارد. بسیاری از تجهیزات ما از خارج وارد می شود که با وجود این تحریم ها قطعا با مشکلاتی مواجه می شویم. من معتقد هستم که تحریم ها به ظاهر مشکل است اما در واقع یک فرصت برای ماست. از اول انقلاب ما فقط به پول نفتمان متکی بودیم اما این تحریم هایی که کشورهای خارجی بر ما وارد کردند این تلنگر را به ما زده که باید بیش از پیش تلاش کنیم و روی پای خودمان بایستیم.

*دکتر شجاعی چرا 8 سال رئیس سازمان پزشکی قانونی مانده است و تغییر نکرده؟
دکتر شجاعی رئیس پزشکی قانونی  تا حالا هرجایی کار کرده آخر خودش با زور بیرون رفته است. علت آن هم این است که با جان و دل کار می کنم و به منافع خودم هیچ اهمیتی نمی دهم. من به عنوان یک نیروی انقلاب این آمادگی را دارم هرجا که نیاز باشد کار کنم. تا زمانی که تشخیص دهند حضور من ضروری است من درخدمت پزشکی قانونی هستم.

اخبار روز را با جامعه خبر بخوانید. /