پایگاه خبری جامعه خبر/ سید هادی کسایی زاده: سال آینده خودش را برای جشن تولد 60 سالگی آماده می کند. شاید بتوان او را مدیری برای تمام فصول سیاسی نام برد چرا که در دوران ریاست جمهوری آیت الله خامنه ای (مقام معظم رهبری) استاندار زنجان و لرستان و سمنان، در ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی استاندار همدان و فارس و در ریاست جمهوری حجت الاسلام سید محمد خاتمی هم استاندار فارس بوده است.  

او همان مدیری است که در تدوین سند چشم انداز 20 ساله کشور نقش داشت و در مجمع تشخیص مصلحت نظام بعنوان دبیر کمیسیون موارد خاص ایفای نقش کرد. و پس از آن بعنوان معاون اجرایی شورای نگهبان طراح و مجری ساختار جدید این شورا شد. سید محمد جهرمی دارای دکترای مدیریت استراتوژیک به دعوت محمود احمدی نژاد 23 مرداد 1384 در دولت نهم بعنوان وزیرکار رای اعتماد گرفت و پس از 4 سال بعنوان رئیس بانک صادرات ایران منصوب شد. جهرمی فردی آرام، بدون حاشیه، به دور از گرایش های تند سیاسی، اصولگرا با تعاملات خوب و اهل برنامه ریزی و اقدام و اجرا بر اساس برنامه بود اما شهریورماه سیاه 1390 تلخ ترین روزهای کاری و زندگی او را رقم زد.

مه آفرید خسروی صاحب و بنیانگذار شرکت امیرمنصور آریا اختلاس 3 هزارمیلیاردی کرد و با ال سی های جعلی بانک صادرات پول هنگفتی به جیب زد. بانکی که مسئولیت آن برعهده سید محمد جهرمی بود و همین موجب برکناری او شد. سید محمد جهرمی می گوید که این اختلاس از تیرماه سال 1388 شکل گرفت و آن زمان وی رئیس بانک نبوده و در سوم مردادماه 1389 خبر وقوع اختلاس را به قوه قضائیه و وزارت اطلاعات گزارش کرده است. گزارش جهرمی موجب رسانه ای شدن اختلاس شد و محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت دستور برکناری او را به رئیس بانک مرکزی دیکته کرد و حتی اجازه حضور و گفتگوی جهرمی با خود را نداد.  

این پرونده جنجالی زمانی جالب تر شد که حکم بازداشت خاوری رئیس وقت بانک ملی ایران صادر و در آذرماه سال ۱۳۹۰ قرارمجرمیت سید محمد جهرمی مدیرعامل وقت بانک صادرات ایران هم صادر شد.

در مورد این پرونده باید گفت که در ابتدا ۳۲ متهم داشت که در ادامه تعداد متهمان به ۳۹ نفر رسید و پس از ۵ ماه در تاریخ ۲۵ تیر آخرین جلسه دادگاه برگزار و سرانجام برای ۳۹ متهم این پرونده حکمی ۱۶۶۰ برگی صادرشد.

در این رای، مه آفرید خسروی، بهداد بهزادی مشاور حقوقی مه آفرید، ایرج شجاعی مدیر مالی شرکت سرمایه گذاری امیر منصور آریا و سعید کیانی رضا زاده رئیس شعبه بانک صادرات گروه ملی فولاد در پرونده فساد مالی بزرگ به اعدام، رد مال و جزای نقدی محکوم شدند و پس از فروش اموال مه آفرید خسروی و تسویه بدهی هایش حکم اعدام مه‌آفرید سحرگاه روز شنبه – سوم خردادماه ۱۳۹۳ – در محل زندان اوین اجرا شد اما دیگر خبری از اعدام سه متهم دیگر نشد.

بخشی از متهمان را مدیران بانک صادرات تشکیل می دادند که برای سید محمد جهرمی رئیس وقت بانک صادرات در خردادماه سال 1395 حکم صادر شد. حکم جهرمی جریمه ۸ میلیون تومانی بود که پرداخت شد و جهرمی هم نسبت به این حکم اعتراضی نداشت و پرونده مختومه شد.

گفتگو با سید محمد جهرمی آسان نیست زیرا ناگفته هایی دارد که نمی تواند به زبان آورد. با این حال بر اساس مسائل روز جامعه گپ و گفتی کوتاه با مدیری که استاندار 5 استان بزرگ کشور بوده و سوابقی در مدیریت بانک و برنامه ریزی و توسعه دارد قابل تامل است.

کسایی زاده: اجازه بدهید سوالات را کمی اجتماعی تر آغاز کنیم. با توجه به اینکه شما تجربه استانداری در 5 استان کشور را دارید نظر شما در مورد انتقال پایتخت چیست؟ این پرسش در حالی است که در دولت سابق شما طراح این موضوع بودید البته ناگفته نماند که در زلزله های اخیر تهران و مشکلاتی مانند ترافیک سنگین و آلودگی هوا برای شهروندان مشکل ساز شده است.

جهرمی: با وجود هزینه هایی که از بیت المال و مجموعه هزینه های شخصی مردم  داریم اما باز هم  معضلات شهر تهران بسیار زیاد و خارج از حد کنترل است. غیر از هزینه های مادی، مشکلات مردم از لحاظ آلودگی هوا، ترافیک و کاهش عمر مردم کم نیست. من اعتقاد دارم یک برنامه بلند مدت سی ساله باید در رابطه با تهران تنظیم و اجرا شود. اولین برنامه باید این باشد که حتما مجموعه سیاسی از تهران خارج شود یعنی پایتخت سیاسی را باید از تهران خارج کنیم و به شهر دیگر انتقال دهیم. به غیر از این باید تهران را تا 500 کیلومتر اطراف تقسیم کنیم. درست است که حوزه نفوذ تهران کل کشور است اما از لحاظ اقتصادی، جمعیتی و اسکان باید تا 500 کیلومتر خارج شود. درحال حاضر یکی از مشکلات ما این است که برنامه نداریم طبق یک برنامه درست هیچ شهری نباید بیشتر از 250  هزار نفر جمعیت داشته باشد زیرا اداره شهر بالای 250 هزار نفر پرهزینه می شود.

زمانی که استاندار همدان بودم یک مطالعه ای درباره مجموعه کل شهر همدان کردم که قبل از انقلاب فرانسوی ها آن را مطالعه کرده بودند. بهترین طراحی در رابطه با شهرسازی هم اکنون در همدان است. علت آن این است که توانسته است برای 30 سال آینده خود برنامه ریزی کند اما اکنون تهران برنامه ای برای 30 تا 40 سال آینده خود دارد یا خیر؟

در مورد شهر تهران ما باید تا زنجان، شاهرود، اصفهان قطار سریع السیر با 400 کیلومتر سرعت بگذاریم. تا شهر زنجان می توانیم شهرها و شهرک های صنعتی را تعریف کنیم که همه مردم متمرکز در تهران نباشند اما به این شرط که مردم بتوانند  ظرف 40 دقیقه تا مرکز بیایند. به طور کلی بنده موافق انتقال پایتخت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تهران هستم. تهران از لحاظ جمعیتی به مرز انفجار رسیده است. اگر یک زلزله در تهران بیاد حتی خدمات اولیه را نمی توان به مردم ارائه داد. ما تهران را بی حساب و کتاب بزرگ کردیم و از طرفی هم اقدامات مجموعه مدیریتی ما در کنترل تهران مناسب نبوده است.

زمانی کرباسچی شهردار تهران بود می گفت آنقدر باید تهران را گران کنیم که اگر کسی ظرفیت آن را ندارد در تهران نتواند بماند. درحالی که حرف غیر منطقی است. زمانی که  قالیباف شهردار بود با انتقال تهران مخالفت می کرد. میگفت آنقدر خدمات را جنوب و شمال شهر تهران می بریم که هیچ کس احساس فاصله طبقاتی نداشته باشد. درحالی که موضوع ما اصلا این موارد نیست. موضوع ما این است که این جمعیت 10 تا 15 میلیون نفری را در کنار هم نگه داشتن خدماتی میخواهد که بسیار گران است. با توجه به الودگی شدیدی که به وجود آمده نشان می دهد سلامت مردم را به خطر انداختیم و باعث کاهش عمر آنها شده ایم.

*کسایی زاده: موافق شهردار شدن نجفی هستید؟

جهرمی: در سال 1361 زمانی که استاندار زنجان شدم مطالعاتی در مورد استانداری انجام دادم. حدود یک سال قبل از انقلاب، سازمان برنامه بودجه استانها از استانداری جدا شد. در واقع اداره برنامه ریزی زیر مجموعه استانداری بود. من با توجه به مطالعاتی که انجام دادم اعتقاد دارم کار قبل از انقلاب درست بود و نباید سازمان برنامه و بودجه را از استانداری جدا می کردند. سازمان برنامه و بودجه در استانها باید زیر نظر استاندار باشد. ما نیاز به یک مغز متفکر برنامه ریز و آینده نگر داریم. من موافق ادغام سازمانهای برنامه و بودجه استانها و استانداری ها و مخالف انحلال در آنها بودم. طبق قانون یک معاونت در استانداری ها اضافه کردند به عنوان معاونت برنامه ریزی یعنی یک معاونت برنامه ریزی استاندار داشت و یک معاون هم در سازمان برنامه و بودجه وجود داشت. قبل از انقلاب اسلامی یک موافقت نامه داشتیم که دارای سه امضا بود. یک امضای سازمان برنامه و بودجه، دستگاه های اجرایی و استاندار داشت. من اکنون سیستم اداری استانداری را قبول ندارم. بنده چون تجربه کار در استانها را دارم میگویم باید سازمان برنامه و بودجه استانی زیر نظر استاندار باشد اما با دستگاه مادرهم ارتباط داشته باشد. 5 درصد اختیار استانداران با وزارت کشور است درحالی که 95 درصد آن با دستگاه های دیگر است. رئیس سازمان برنامه و بودجه استانها باید معاون برنامه ریزی استاندار باشد ولی با معرفی استاندار و حکم رئیس سازمان باشد.

کسایی زاده: شما به تدوین یک سند جامع برای تهران اشاره کردید. از آنجائیکه یکی از طراحان و تدوین کنندگان سند چشم انداز 20 ساله کشور بودید آیا این برنامه به درستی اجرایی شده است؟

جهرمی: متاسفانه دولت ها، سران قوا و نمایندگان مجلس درباره چشم انداز توسعه هیچ اقدامی نکردند و تمام زحمات بنده و مجموعه ما هدر رفت. درحالی که نظارت اجرایی پیش بینی شد و ناظر هم بود اما آیت الله هاشمی رفسنجانی اعتقادی به نظارت توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام نداشت.

کسایی زاده: از آقای قالیباف سخن گفتید آیا موافق نحوه و نوع مناظرات سیاسی در انتخابات دهم یا دوازدهم ریاست جمهوری بودید؟

جهرمی: من اعتقادی به مناظرات سال 88 نداشتم و کاملا مخالف نوع مناظرات بودم. درحدی نیستم که بگویم مناظرات خلاف شرع بود اما می توانم بگویم کاملا مخالف قانون بود. نظام باید قبل از اینکه انتخابات برگزار می شد تصمیم می گرفت. باید احمدی نژاد را رد صلاحیت میکردند چون مناظراتش کاملا خلاف شرع و قانون بود البته مناظرات بقیه هم همینطور بود. متاسفانه در انتخابات اخیرهم مناظرات به خوبی برگزار نشد. اینکه ما در مناظرات توهین کنیم مدارکی رابر ضد افراد رو کنیم اصلا درست نیست. اگر مدارکی وجود دارد باید از قبل ارائه شود. چرا باید بگوییم من 12 سال پیش میتوانستم مدارک تو را رو کنم اما نکردم اگر انجام میدادم تو نمی توانستی شهردار شوی. این طرز برخورد منطقی نیست. من نمی گویم حرف نزنند اما برای حرفی که می زنند مدرک ارائه دهند و مدارک خود را قبل از تایید صلاحیت رو کنند. در دنیا از دو یا سه سال قبل از انتخابات، کاندیداهای حزبی با یکدیگر رقابت می کنند و از هر حزبی یک نفر بالا می آید و مردم می دانند چه کسی برای ریاست جمهوری کاندید می شود. افراد هر چه دارند می گویند و هر مدرکی را رو می کنند و مردم هم درنهایت یکی را انتخاب می کنند.

من معتقد هستم مناظرات ما اصلا منطقی نیست. ما به هرحال مسلمان هستیم اعتقاداتی داریم نباید به یکدیگر تهمت بزنیم و آبروی یکدیگر را ببریم. درحالی که دروغ، تهمت و افترا در کشور ما بی نهایت زیاد شده است.

*کسایی زاده: شما به چه فردی رای دادید؟

جهرمی: رای من در انتخابات قبلی (ریاست جمهوری یازدهم) به روحانی بود اما در این دوره به رئیسی رای دادم. چون توانایی را که من از آقای روحانی انتظار داشتم نتوانست نشان دهد.

*کسایی زاده: یعنی قالیباف مناسب نبود؟

جهرمی: با اینکه آقای قالیباف را انسان مدیر و مدبری می شناسم اما در دو دوره انتخابات هیچ تمایلی نداشتم به ایشان رای بدهم چون کنترلی روی اطرافش ندارد.

*کسایی زاده: جناب آقای جهرمی هنوز برای شهروندان یک سوال مطرح است و آن اینکه چرا سید محمد جهرمی در پرونده فساد 3 هزارمیلیاردی فقط 8 میلیون تومان جریمه شد. مگر می شود؟

جهرمی: قاضی پرونده فساد سه هزار میلیاردی به من گفت من مجبور هستم به تو یک حکمی بدهم. این مسئله دو حالت داشت. یکی اینکه این فسادی که در بانک صادرات اتفاق افتاد من مقصر بودم و نظارتی نداشتم. اگر من در این قضیه قصور داشتم قطعا با 8 میلیون تومان جریمه جبران نمی شود. پس حالا که قصوری نداشتم بهتر نیست قوه قضائیه بگوید من 5 سال زندگی ایشان، حسابهای خودش، فرزندانش و تمام خانواده اش را بررسی کردم اما بی گناه است. حتی حجت الاسلام پورمحمدی (رئیس وقت سازمان بازرسی کل کشور) به من می گفت ما اگر دو یا سه بار حسابهای دیگران را بررسی کردیم برای شما را بیش از چندبار مورد تحقیق قرار دادیم.

*کسایی زاده: یعنی معتقدید بیگناه هستید و باید جبران شود؟

جهرمی: من در این پرونده کاملا بی گناه بودم. خود آقایان هم به این مسئله اذعان می کردند. از نظر من نظام باید جبران کند. من نمیخواستم 8 میلیون تومان جریمه را بدهم نه اینکه برای پرونده حکم بالایی بود نمیخواستم قبول اتهام کنم. خود آقایان در قوه قضائیه گفتند اگر تجدید نظر خواهی کنی دوسال دیگر کش پیدا می کند. همانطور که کسانی که تجدید نظر خواهی کردند هنوز هم درگیر ماجرا هستند.

*کسایی زاده: یک جایی گفته بودید که رسانه ها هم علیه من بودند؟  

جهرمی: آقای اژه ای مطلبی در این باره بیان کرد اما خیلی دیر گفت. ایشان در جلسه ای گفتند جهرمی بی گناه بود. اما هم دیر شده بود هم اینکه صدا و سیما خوب عمل نکرد. در آن زمان احمدی نژاد، خبرگزاری فارس، روزنامه کیهان علیه من بوند. از طرفی اسم من را درکنار نام خاوری می آورند در حالی که برای همه و همینطور قوه قضائیه رشوه گرفتن خاوری ثابت شده بود.

جهرمی: زمانی که متوجه فساد در بانک صادرات شدیم برخورد کردیم. مه آفرید امیر خسروی از ما زخم خورده بود چون ما ایشان را معرفی کردیم و باعث بازداشت شدنش شدیم. او می گفت چون ال سی توسط شعبه صادر شده پس همه مسئولین بانک صادرات می دانستند. بعد از اینکه مسئله فساد کشف شد ما هم وزارت اطلاعات و هم قوه قضائیه را در جریان گذاشتیم. با کمک وزارت اطلاعات دنبال این بودیم که اموال و دارایی آنها را شناسایی کنیم. با توصیه من و بچه های وزارت اطلاعات و معاونت اقتصادی وزارت اطلاعات خود دوستانی از مدیریت فرهنگی شعب او را دعوت کردند. دنبال این بودیم که پولهایی از او بگیریم حتی یک چک 200 میلیارد تومانی گرفتیم اما پاس نشد. اما در همین یکی دو جلسه که مه آفرید را دعوت کردیم توانستیم اموال او را شناسایی کنیم.

*کسایی زاده: رسیدگی به این پرونده به درستی انجام شد؟

جهرمی: من به چند دلیل معتقد هسنتم این پرونده به خوبی رسیدگی نشد. اول اینکه بسیار طول کشید چون مفاسدی به این حد را باید سریع رسیدگی کرد. کشور ما متاسفانه طوری شده که اگر فسادی در آن اتفاق بیافتد این گروه می گوید تقصیر گروه دیگر است و آن یکی گروه می گوید تقصیر دیگری است. درصورتی که اصلا این تفکر درست نیست ما باید به ریشه های فساد برسیم. من در یک نامه ای به آقای بهمنی رئیس وقت بانک مرکزی نوشتم این ال سی های جعلی هنوز هم در سیستم به وجود می آید بنابراین سیستم مشکل دارد باید درست شود. ریشه این فساد این است که شعب بانک های ما اختیاراتی دارند که خلاف انجام می دهند. همین الان ضمانت هایی را صادر می کنند که اصلا ثبت نمی شود. باید رسیدگی به این مفاسد سریع، درست و ریشه ای باشد.

کسایی زاده: با این تفاسیر دیگه پشت دستتان را داغ کردید فسادی را افشا کنید؟

جهرمی: متاسفانه درحال حاضر اگر کسی فسادی را افشا کند متهم اول خودش است. من اگر الان متوجه فسادی شوم دیگر برخورد قبل را نخواهم داشت و این ضربه ای است که به امثال من وارد می شود. یکی از مواردی که در نامه به رهبری نوشتم این بود که من مثل کسی هستم که در خیابان به کسی ماشینی زده  و فرار کرده و حالا من  این مریض را به بیمارستان بروم و تیمار کردم اما در عمل خودم را گرفتار کردم و با من برخورد کردند.

*کسایی زاده: در سالهای اخیر محمود احمدی نژاد تحرکاتی داشته است آن را چگونه ارزیابی می کنید؟

جهرمی: احمدی نژاد تمام شده است اما خودش اصرار دارد بگوید تمام نشده است. احمدی نژاد توهم داشت و دارد. دیگر برای او هیچ همراهی نمانده چون مردم ما بسیار هوشیار هستند و گول این افراد را نمی خوردند. یکی از مواردی که احمدی نژاد و تیمش دنبال می کند هم در صحنه نگه داشتن خودش است هم برخورد نکردن قوه قضائیه و حکومت با او و اطرافیانش است. بالاخره بقائی فساد داشت چرا نباید با او برخورد شود. حتی من یادم است بچه های سپاه می گفتند ما مدارک کافی از فساد بقائی زمانی که احمدی نژاد رئیس جمهور بود دادیم اما قبول نکرد.

*کسایی زاده: یعنی بقایی فساد مالی دارد؟

جهرمی: به نظر من مشائی بیشتر فساد فکری و اعتقادی دارد به همین دلیل مدرکی علیه او نیست.

*کسایی زاده: بعنوان فردی که تجربه مدیریت بانکداری دارید عملکرد ولی الله سیف خوب بوده است؟

جهرمی: سیف با اینکه تجربه های خیلی خوبی در خارج و داخل از کشور از نظر بانکی دارد اما اصلا بانک مرکزی را درست اداره نکرد. از نظر من بانک مرکزی از نیروهای اصلی و توانمند خود خالی شده است و این به زمان آقایان بهمنی  و مظاهری برمیگردد.

*کسایی زاده: عملکرد خودتان در وزارت کار را بعنوان وزیر قبول دارید؟

-جهرمی: وقتی من وزارت را تحویل گرفتم، وزارت کار یکی از وزارت خانه های فراموش شده بود. فقط محدود به روابط کار بود. فنی و حرفه ای، روابط کار و اشتغال آن توسعه نداشت. زمانی که ما تحویل دادیم حداقل می توانیم بگوییم یکی از وزارت خانه های مطرح بود.

*کسایی زاده: هنوز با وزرای دولت نهم ارتباط دارید؟

-جهرمی: در حال حاضر با وزیرانی که تقریبا با احمدی نژاد ارتباط خوبی نداشتند و با یکدیگر همفکر بودیم ارتباط خوبی دارم و جلساتی را با یکدیگر داریم. در این جلسات درباره مسائل روز بحث می کنیم و هر چیزی را که لازم است به رئیس جمهور وقت و رهبری بگوییم منتقل می کنیم. من اعتقاد دارم به هر فردی که الان رئیس جمهور است باید کمک کرد.

*کسایی زاده: اصولگرا هستید اما گاها شما را در طیف اصلاح طلب هم دیده ایم.

-جهرمی: من علی رغم اینکه اعتقادات خودم را دارم اما با همه گروه ها ارتباطاتی هم داشتم. من در زمان آیت الله مهدوی کنی وارد وزارت کشور شدم بعد گروه های گوناگون مثل محتشمی، عبدالله نوری و ناطق آمدند که با همه آنها کار کردم. خود آقای عبدالله نوری من را استاندار همدان کرد و از آنجا هم به استانداری فارس من را برد. من هم در اصولگرایان و اصلاح طلبان دوستان خوبی دارم. خوشبختانه این پرونده باعث بدبینی آنها نسبت به من نشد و به بنده اعتماد داشند چون زندگی من کاملا شفاف است.

*کسایی زاده: در گفته های بالا نقدی هم بر آیت الله هاشمی داشتید. ارتباطی هم با ایشان داشتید؟

*کسایی زاده: موضوع رفع حصر در رسانه ها از زبان چهره ها مطرح شده است دیدگاه شما چیست؟

-جهرمی: من فکرمی کنم کروبی و موسوی اشتباهات فاحشی داشتند و احساسی رفتار کردند. وقتی من از وزارت کار بیرون آمدم یک روز در ماه رمضان کروبی منزل ما آمد. به ایشان گفتم خیلی کار اشتباهی می کنی، فردا روز قدس به تظاهرات نرو اما متاسفانه رفتند و اطرافیانشان شعارهای ساختار شکن دادند و ایشان و آقای موسوی هم همراهی کردند و مخالفتی نکردند. اگر با این دو نفر برخورد نمی شد تظاهرات همچنان ادامه پیدا می کرد. نظام ما یک پایه هایی پیدا کرده است که با این تظاهرات از بین نمی رود.

*کسایی زاده: با توجه به پرونده های متعدد آیا موافق برگزاری دادگاه برای محمود احمدی نژاد هستید؟

جهرمی: سعی می کنم تا زمانی که نظام مظلومیت من را به همه نشان ندهد وظیفه ای برعهده نگیرم.